Stari i Novi Nesebar povezani su bajkovitim prizorom - zagrljajem plavog mora i belog kopna prevlakom za koju niko sa sigurnošću nemoze tvrditi jeli prirodna ili ljudskom rukom stvorena. Pre ulaska zemljouzom u starogradsko jezgro susrešćete novi Nesebar sa vidikovcem na visu koji ima predivnu panoramu ka moru i kopnu zbog čije se atraktivnosti kulturna zbivanja koja se ovde odvijaju nazivaju Nesebarska Panorama. U vreme odrzavanja Panorame, osim proslava I festivala nastupaju najbolji bugarski pevači i izvođači a slikari izlazu svoja dela dvaput mesečno. Već deceniju unazad Nesebar ima mesno pozorište i sekciju za dečiju dramu koja svake godine organizuje novu predstavu, najčešće deci najomiljenije bajke.
ISTORIJA
Današnji Nesebar osnovan je na mestu gde su Tračani, u drugom veku pre naše ere, organizovali ribarsko seoce Melsabriju, znanom kao “Grad Melse”po osnivaču naseobine. Kada su ovde vladali Grci nazvaše ga Mesembrija, a kasnije kad ovladaše Sloveni dobi današnje ime – Nesebar. Grad je uvek bio značajan i dobro utvrđen i sa mora i sa kopna jer je bio grad - drzava sa sopstvenim akvaduktom, pozorištem, i čuvenim hramom boga Apolona, izgrađenim u eri grčke vladavine. Osim hrama iza Grka ostale su zidine antičkog naselja, arkade, nakit, grnčarija. Vizantinci su dok su vladali gradili terme i crkve Nesebar je kroz vekove bio vazan trgovinski centar jer se roba iz Egeja i čitavog Mediteranskog podneblja mogla pazariti u gradu koji je imao sopstvene kovanice.
Tokom srednjeg veka Nesebar obnavlja svoje zidine i ulazi u Vizantijski carstvo kojem pripada sve do 812. godine, dok ga nije osvojio bugarski Han Krum i time omogućio Slovenima i prabugarima da se nasele. Za vreme vladavine cara Simeina grad je bugarski. Nešto kasnije pod upravom vladara Ivana Aleksandra grad doživljava moćan kulturni i ekonomski procvat i priključuje se prvoj Bugarskoj kraljevini. Iz tog vremena su brojne crkve čiji ostaci i danas daju Nesebru posebnu draz. Legenda kaze da ih je postojalo 41, a do danas očuvano je dvadesetak od kojih su neke u vrlo dobrom stanju i mahom su pretvorene u muzeje i galerije a aktivna i u verske obrede koristi se samo jedna. Vitez Amadeus Savojski 1336 osvaja Nesebar i docnije ga prodaje Vizantiji za 15.000 zlatnika. Posle Carigrada Nesebrom vladaju Turci, a oslobođenjen je kao malena ribarska kolonija bez naročitog uticaja. Uprkos čestih istorijskih prevrata grad nije prestajao sa razvojem jer je posedovao dva pristaništa (severno i juzno) zahvaljujući kojima je uvek uspevao očuvati status vaznog trgovačkog centra.
STARI NESEBAR
Stari grad (grad muzej) je dug svega 850 i 350 metara širok sa očuvanom arhitekturom srednjevekovnog primorskog naselja i kućama spolja oblozenih drvetom sa karakterističnim balkonima i prozorima, velikim vratima i tremovima u slovenskom stilu. U njima su ziveli vernici, monasi i sveštenici. Zanimljivo je da je more potopilo 1/3 teritorije a konture grada se mogu opaziti u vodi na nekih 80 m od obale. Primetni su ostaci iz različitih istorijskih perioda:r imska tvrđava, vizantijske i bugarske crkve i bazilike, autentične kuće iz 18-og i 19-og veka... Današnji Stari Nesebar čuva uske staze i kamenom popločane ulice, male agore i trgove, antikvarnice, suvenirnice, mehane, dvospratne kuće, prodavnice sa poklonima, i prelepe cvetne bašte, i veoma često se naziva gradom sa najviše crkava po glavi stanovnika.
NOVI NESEBAR sa starom gradom povezuje prevlaka duzine oko 300 m i u njemu se nalazi administrativna uprava, gro hotela, diskoteka, noćnih klubova, restorana i kafića. Za ovaj deo grada tipična je moderna arhitektura, a na severu i jugu se prostiru sa retkim prirodnim fenomenom - peščanim dinama. Južni park je lociran na jugoistočnom delu naselja i obuhvata površinu 28 dekara, sa pevajućom fontanom, 4 dečija igrališta, vodenom kaskadom, solarnim satom i ostalim zanimacijama. Prilikom izgradnje parka nadjene su četiri antičke grobnice koje datiraju iz 4. i 3. veka pre nove ere.
Drvena vetrenjača - iz XVIII. veka na samoj obali praktično označava ulaz u antički Nesebar a večernji prizor kada je obasuta svetlom najčešći je motiv na razglednicama i fotografijama turista. Šetnja starim Nesebrom je odlična prilika za šoping – Lokalno stanovništvo se bavi izradom kozne garderobe, suvenira, pletenjem, i od njih mozete pazariti domaće antikvitete, sireve, sušenu ribu i vino, vezene i heklane predmete, mirise od ruža, ali i turske jatagane, grčke sablje, ruske petokrake.
Nesebar ima veoma bogat Arheološki muzej u ulici Mesembrija 2 a u kojem se nalazi izuzetno vredna zbirka: grnčarija iz ere Tračana, novčića kovanih u petom veku, ikona i zlatnika iz Srednjeg veka. Etnografski muzej takođe u ulici Mesembrija sa postavkom koja prikazuje zivot i nošnju domicilnog stanovništva iz 18-og veka.
Jedan od najstarijih hramova je Bazilika izgradjena na samoj obali. Najimpresivnijom se ipak smatra stara Patrijaršija, svetinja koja se nalazi u samom jezgru drevnog grada jer je duga 25 i široka 22 metra, pa je klasičan primer ranovizantijske arhitekture, a danas je to muzej kojim se grad ponosi. Ostale dobro očuvane crkve su Svetog Stefana (10. vek), Bazilika svetog Jovana Krstitelja, sagrađena u 11. veku, crkva Svetih Arhanđela Mihajla i Gavrila (13.vek)...
Aqua Park Paradise Nesebar vazi za najprostraniji vodeni zabavni park u Bugarskoj sa preko 20 unikatnih atrakcija: bazena, tobogana, tunela. Podjednako uzbudljivih deci i odraslima. Park je otvoren do 25 Septembra a radno vreme je od 10-19h.